İtalyan sanatçı Maurizio Cattelan’ın ‘Comedian’ isimli, duvara bir muz bantlayarak oluşturduğu yapıtı, New York’taki Sotheby’s müzayede meskeninde 6,2 milyon dolara bir kripto para zenginine satıldı.
Sotheby’s müzayedesinde satılan en değerli muz olan eser için açık artırma, 800 bin dolardan başladı. Bir kaç dakika içinde muzun fiyatı 2 milyon dolara, akabinde 4 milyon dolara çıktı.
Müzayede yöneticisi Oliver Barker, “Bu fırsatı kaçırmayın, bu sözleri daha evvel hiç söyleyeceğimi düşünmemiştim: Beş milyon dolar karşılığında bir muz satıyoruz!” dedi.
Eseri, TRON kripto para ünitesi kurucusu Justin Sun satın aldı. Sun, bantlı muz için yaklaşık 5,2 milyon dolarlık teklifin üzerine 1 milyon dolar da müzayede kurulu ödeyerek toplamda 6,2 milyon dolara aldı.
Sun açıklamasında, “Ben Justin Sun ve Maurizio Cattelan’ın ikonik yapıtı Comedian’ı 6,2 milyon dolara muvaffakiyetle satın aldığımı paylaşmaktan heyecan duyuyorum. Bu yalnızca bir sanat yapıtı değil; sanat ve kripto para topluluğu dünyaları ortasında köprü kuran kültürel bir fenomeni temsil ediyor. Bu yapıtın gelecekte daha fazla niyet ve tartışmaya ilham vereceğine ve tarihin bir modülü olacağına inanıyorum. Muzun sahibi olmaktan onur duyuyorum ve dünyanın dört bir yanındaki sanat meraklıları için daha fazla ilham ve tesir yaratmasını dört gözle bekliyorum. Ayrıyeten önümüzdeki günlerde, bu eşsiz sanatsal tecrübenin bir modülü olarak muzu şahsen yiyeceğim ve hem sanat tarihindeki hem de tanınan kültürdeki yerini onurlandıracağım” tabirlerini kullandı.
‘DUVARDAKİ MUZUN’ MUCİDİ
Maurizio Cattelan, çağdaş sanat dünyasının en tartışmalı isimlerinden biri olarak tanınıyor. 2019’da Arka Basel Miami’de sergilediği “Comedian” isimli yapıtı, bir duvara koli bandıyla yapıştırılmış bir muzdan ibaretti.
Eser, sanat topluluğunda büyük bir tartışma yarattı. Bazıları bu çalışmayı kapitalist tüketim kültürüne bir tenkit olarak görürken, bazıları ise bunun sırf bir latife olduğunu savundu.
Cattelan, yapıtına yönelik tenkitlere, “Sanatın manası izleyicinin onu nasıl algıladığına bağlıdır. Bazen en kolay obje bile karmaşık bir bildiri taşıyabilir,” karşılığını verdi
“Comedian” isimli duvara bantlı muz yapıtı, sırf tartışma yaratmakla kalmadı, tıpkı vakitte sanat piyasasını da altüst etti. Eser, üç farklı alıcıya 120 bin dolarlık fiyatla satıldı.
MUZU DEĞİL, MUZUN TELİF HAKKINI ALDILAR
Duvardaki muz, sanatın maddi pahasına ait etik soruları yine gündeme taşıdı. Alıcılar, yapıtın fizikî olarak değil, bir “sertifika” ile satın alındığını ve isteyen herkesin birebir yapıtı kolay kolay yine yaratabileceğini bilerek bu parayı ödedi.
Sanat eleştirmeni Jerry Saltz, bu durumun sanat dünyasında para, güç ve paha algısının nasıl bozulduğunu açıkça gösterdiğini söz etti.
Eserin ikonlaşmasının bir öteki nedeni de viral etkisiydi. Toplumsal medyada binlerce kişi “Comedian”ı taklit eden paylaşımlar yaptı. Yapıtın bulunduğu galeri alanında bir performans sanatkarı muzlardan birini yiyerek, bunun bir sanat mı yoksa isyan mı olduğu tartışmasını daha da alevlendirdi.
Cattelan, yapıtı hakkında açıklamalarda bulunmaktan çoklukla kaçınarak, “Sanat, yalnızca sorular sormamızı sağlar. Bu sorulara vereceğiniz karşılıklar ise size aittir,” dedi.