TBMM Amasra Maden Kazasını Araştırma Komisyonu’nun çalışma müddeti, bütün partilerin ortak kararıyla 1 ay daha uzatıldı. Kurulda konuşan CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) komiteye sunduğu haritaların birbirinden farklı olduğuna dikkat çekerek, “Bu sensörler ile ilgili gönderilen harita TTK’nın daha evvel Meclis araştırma kuruluna sunduğu sensör bilgilerinin verildiği harita ile birebir değil. Bir defa farklı. Bu farklılık bile başlı başına şu anda bu komitenin yasal uzatma müddetini kullanmasını zarurî kılıyor” dedi.
Bartın’ın Amasra ilçesinde TTK’ya ilişkin maden ocağında 14 Ekim 2022 tarihinde yaşanan 42 madencinin hayatını kaybettiği grizu patlamasını araştırmak üzere TBMM’de kurulan Amasra Maden Kazasını Araştırma Komitesi 10’uncu toplantısını yaptı.
CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, aspiratör ve havalandırma sisteminin 40 yıllık olduğunu vurgulayarak, “4 yılda 3 defa ihale iptal edilmiş. İptal münasebetini bir türlü tam olarak anlayamadık. Bize bürokratları işaret ettiler lakin bürokratlar da çıksın bize bu ihalenin neden iptal edildiğini bize bildirsinler” dedi. Beko, maden ocağındaki yangının hala sürdüğünü belirterek, “Yangın söndükten sonra maden girmek, eksperlerle inceleme yapılması gerekir” diye konuştu.
“Rödovansın risk yarattığı bilinmiyor muydu?”
Beko, “Tüm aileler adalet istiyor. İhmal olduğuna inanıyorlar. Şehit olan personellerin aileleri çalışanlar müsaadeye çıkarılacakken, neden ertelendiğini bir türlü öğrenemedi. Ne hikmetse iptal olmuş. Şehit madenci arkadaşlarımızın aileleri bunları hakikaten öğrenmek istiyorlar. Bartın Amasra madeni rödovans sistemi ile parçalanarak özelleştirilmiş, bu durumun risk yarattığı bilinmiyor muydu” diye sordu.
Beko, “TKK seviyesindeki sorumluların savcılığın fezlekesine dahil edilmemesi büyük eksiklik değil midir” sorusuna da karşılık istedi.
HDP İzmir Milletvekili Sepil Kemalbay, “TTK bir kamu kurumu, kendi uhdesindeki ruhsat konumunu başka şirketlere vererek, kendi alanı çok daraltılıyor. Yüzde 97’si taşerona verilmiş, yüzde 3 üzere bir kısmı kalmış” diye rödovans sistemini eleştirdi. Kemalbay, “Madenlerdeki özelleştirmenin bu maden faciasında da TTK kamu kurumu olduğu halde onu etkilediğini ve madende karar almayı etkilediğini görüyoruz” dedi.
Kemalbay, özelleştirmenin personel sıhhati ve iş güvenliği açısından tehlike yarattığını tabir ederek, “6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile OSGB’ler aracılığıyla yapılan kontrollerin kâfi olmadığını bütün iş cinayetlerinde görüyoruz. OSGB’lerle kağıt üstünde çalışma yürütüyorlar. Ekonomik alakalar nedeniyle bağımsız kuruluşlar değiller. Personel sıhhati ve güvenliği konusunda rol alacak şahısların iş güvenliği ve özerkliğini öne almamız gerekiyor” diye konuştu.
“TKK iki farklı harita sundu”
CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, kurulun 1 ay daha çalışması gerektiğini söyleyerek, facianın nedeninin tam olarak ortaya çıkarılması gerektiğini tabir etti. Yavuzyılmaz, TTK yöneticilerinin kurulun verdiği sorulara gönderdiği karşılıklara atıf yaparak, “TTK bize sensörlerin bulunduğu haritayı gönderdi. Bu sensörler ile ilgili gönderilen harita TTK’nın daha evvel Meclis araştırma kuruluna sunduğu sensör bilgilerinin verildiği bu harita ile tıpkı değil. Bir kez farklı. Bu farklılık bile başlı başına şu anda bu komitenin yasal uzatma müddetini kullanmasını mecburî kılıyor” dedi.
Yavuzyılmaz, havalandırma ile ilgili de eksikliklere dikkat çekerek, “4 tane tali vantilatör var. 350 kotunda görünen bir tanesi arızalanıyor. Yani havalandırma planı aslında bizim teslim ettiğimiz, verdiğimiz planın üzerinde, 320 kalın damara yakın olan vantilatörler aslında orada değil. Onlar 350 kotunda. Arızalı olan da orada, hasebiyle planda bir kusur var” diye konuştu.
“Kapılar haritalarda farklı görünüyor”
Yavuzyılmaz, patlamanın olduğu düşünülen kısımda daha evvel çalışılmış kör bir galeri olduğunu ve bu alanda biriken gaz bulunduğunu bildirerek, şunları belirtti:
“Bu galerinin önünde bir hava kapısı var mı? 320’deki patlamanın olduğu yer ile bu galerinin önünü kesen. Komiteye sunulan TTK’nın şemasına nazaran 2 tane hava kapısı var. Daha doğrusu kapı var da hava kapısı mı orası meçhul. Geliyorum, TTK’nın bize verdiği ölçekli plana nazaran hava kapılarının yeri bize verilen plandaki üzere değil. Yeri farklı. Bize verilen plandaki hava kapısının bulunduğu yer 320 kalın damara direkt gazın boşalabileceği biçimdeyken, bize verilen yeni plandaysa tekrar 2 tane hava kapısı görünüyor ancak o 350’deki kör galerinin önü kapatılmış durumda.”
TTK idaresinin değişmesini istedi
CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, TTK’ya bağlı öbür madenlerde de kaza yaşanması ihtimalinin olduğunu lisana getirerek, “TTK’da idare değişikliği gerekir. Bu idare değişikliği gömleğin birinci düğmesi. TTK Genel Müdürü’nün yargı önünde hesap vermesi gerekir” dedi.
AKP, CHP, HDP, İYİ Parti, MHP’nin ortak kararı ile komitenin çalışma müddetinin 1 ay daha uzatılması kararı alındı.
Yangının bitip bitmediğine karar verilecek
TTK’dan Rıdvan Kapuağızı madende süren yangınla ilgili “4 haftalık bir soğuma sürecinden bahsettik, o soğuma sürecinden sonra ilgili yetkililerle kıymetlendiririz, karar veririz” dedi.