Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri için yurt dışında 3 milyon 400 binden fazla kayıtlı seçmen bulunuyor. Bunların yaklaşık 1 milyon 505 bini Almanya’da yaşıyor.
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) verilerine göre milletvekilliği seçimlerinde Almanya’daki seçmenlerden 733 binden fazlası sandığa gitti. Seçmenlerin yüzde 50,52’si AKP’yi seçti. Cumhurbaşkanı seçimlerinde ise birinci tıpta yaklaşık 733 bin, ikinci tıpta ise yaklaşık 761 bin seçmen oy kullandı. Cumhur İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan’a birinci çeşitte yüzde 65,5, ikinci tıpta ise yüzde 67,2 oranında takviye çıktı.
Özellikle ikinci tipten sonra çok sayıda Erdoğan ve Cumhur İttifakı taraftarının sokaklara çıkarak, araç konvoyları oluşturması, kornalar çalarak kutlaması, meydanlarda şovlar düzenlemeleri Almanya’da AKP’nin tesiri konusunu tekrar tartışmaya açtı.
Deutsche Welle (DW) Türkçe’den Elmas Topçu ve Hülya Topçu’nun haberine nazaran, çok sayıda derneği içinde barındıran Almanya Türk Toplumu’nun Eş Başkanı Gökay Sofuoğlu, Almanya’da yaklaşık 3 milyon Türkiye kökenli bulunduğunu, bunlardan da yaklaşık 510 binin Erdoğan’ı tercih ettiğini belirterek, bu oranın bütün Türkiye kökenliler düşünüldüğünde yüzde 17’ye tekabül ettiğini belirtiyor.
Ancak bu görüşe katılmayanlar da var. Köln’deki memleketler arası üniversite bünyesindeki Radikalleşme Araştırmaları ve Tedbire Merkezi uzmanlarından siyaset bilimci Prof. Kemal Bozay onlardan biri. Bozay’a nazaran Almanya’da sandığa gidenlerin yüzde 65’ten fazlası hem Erdoğan, hem de Cumhur İttifakı’nı tercih etti. Cumhur İttifakı içinde uzun yıllardır Almanya’da istihbarat ünitelerinin radarında olan MHP’nin de bulunduğunu hatırlatan Prof. Bozay, Almanya’da Türkiye kökenliler ortasında “muhafazakârlık, milliyetçilik ve dindarlığın” tesirli olduğunu vurguluyor. Bozay bunda Almanya’daki Uluslararası Demokratlar Bİrliği (UID), Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB), İslam Toplumu Ulusal Görüş (İGMG) ve Almanya Demokratik Ülkücü Türk Dernekleri Federasyonu (ADÜTDF) üzere oluşumların hissesinin büyük olduğu görüşünde.
AKP’NİN ALMANYA’DAKİ SEÇİM ÇALIŞMALARI
Alman İçişleri Bakanlığı’ndan bir sözcünün DW Türkçe’ye verdiği bilgiye göre AKP, 2023 seçimleri için çalışmalarına 15-16 Ekim 2021 tarihlerinde başladı. Eski UID yöneticilerinden olan, Almanya kökenli AKP İstanbul milletvekili Zafer Sırakaya ile AKP Dış İlgilerden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı ve Bursa milletvekili Efkan Ala o tarihlerde Berlin ve Köln’de temaslarda bulundu. İki vekil, UID, DİTİB, İGMG, ATIB (Avrupa Türk-İslam Kültür Derneleri Birliği) temsilcilerinin yanı sıra periyodun AKP Almanya temsilcisi, 14 Mayıs seçimlerinde de Konya’dan vekil seçilen Meryem Göka ile görüştü.
Alman İçişleri Bakanlığı, Türk hükümetinin Almanya’daki Türkiye kökenlilere tesir edebilmek için uzun vadeli bir yurt dışı siyaseti izlediğini de belirtiyor. Tesir etme uğraşlarının UID ve öbür dernek ve yapılanmalar dışında Almanya’daki Türk konsoloslukları ve Ankara ile yapısal bağları olan bireylerden oluşan kümeler tarafından yürütüldüğüne dikkat çekiyor.
İçişleri Bakanlığı, seçim faaliyetlerinde iş kısmı yapıldığını belirtiyor. Buna nazaran örneğin davacılar yüklü olarak lojistik takviye, seçmenlerin oy kullanma merkezlerine taşınması ve seçim merkezlerinde yardımcı yahut vazifeliydi.
EN AĞIR ÇALIŞMAYI YÜRÜTEN UID
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının oy kullanma hakkına kavuşmasından bu yana AKP ismine Almanya ve Avrupa’da en ağır çalışmayı yürüten yapılanmaların başında UID (Eeki ismiyle UETD) geliyor. 2004 yılında AKP’nin lobi örgütlenmesi olarak Almanya’nın Köln kentinde kurulan UID’in 2017 yılında Alman istihbarat ünitelerinin radarına girdiği, teşkilatın 2018 yılına dair raporunda ortaya çıktı. Kendi bilgilerine nazaran UID’in 17 ülkede 253 dernek yahut temsilciliği var. İstihbarat ünitelerine nazaran yalnızca Almanya’da mahallî derneklerin bağlı bulunduğu 15 bölgesel teşkilatlanması mevcut.
KRV İÇ İSTİHBARAT RAPORUNDA
UID dahil pek çok siyasi ve dini yapılanmanın merkezi ise en çok Türkiye kökenlinin yaşadığı Kuzey Ren-Vestfalya Eyalet’inde (KRV). Eyaletin iç istihbarat ünitesi Anayasayı Muhafaza Teşkilatı bir müddet evvel açıkladığı yıllık raporunda Ankara’nın Türkiye kökenliler başta olmak üzere Almanya’ya tesir etme teşebbüslerine geniş yer verdi. Bu eyalette Türkiye kökenli çok sayıda vatandaş yaşadığı için Türk devletinin çok fazla ilgisini çektiği, buradaki Türkiye kökenlileri ve Türk seçmeni harekete geçirmek için “uyum tersi bir yurt dışı/diaspora siyaseti güdüldüğü” savunuldu. KRV istihbarat teşkilatının raporunda, Almanya’ya tesir etme çalışmalarında Ankara’ya yakın oluşumların rolüne de dikkat çekilirken, bunlardan en değerlisinin UID olduğu vurgulandı. UID’in AKP için faaliyet yürütürken öteki Türk dernekleri ve oluşumlarıyla da temasa geçtiğine dikkat çekildi.
Bu siyaset kapsamında AKP’ye yakın buradaki oluşumların farklı alanlarda ve değişik toplumsal katmanlara ulaşmada Türk hükümetinin anlatımlarını kullandığı vurgulandı. İstihbarata nazaran bu yapılırken, hakikaten yaşanmış yahut yaşandığı sav edilen ırkçı ya da İslamofobi olaylarına vurgu yapılıyor ve Alman toplumunda var olduğu tez edilen “Türkiye düşmanlığı” öne çıkarılıyor.
Öte yandan istihbarata nazaran bu oluşumlar Almanya’daki Türklerin Türk hükümeti açısından “çok değerli olduğunu ve kıymet gördüğünü” lisana getiriyor. İstihbarat, AKP iktidarına yönelik tenkitlerin ise susturulmaya çalışıldığını, bu yapılırken, “bir dost yahut düşman anlatısı üzerinden ilerlendiğini”, muhaliflerin de genelleştirilme yapılarak “devlet düşmanı” ilan edildiğini vurguluyor.
DİTİB’İN ROLÜ
Yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına oy kullanma hakkı tanınmasından bu yana Almanya’da Türkiye temaslı Müslüman çatı kuruluşları siyasi propagandaya alet olmakla suçlanıyor. Onlardan en çok göze çarpan iki kuruluş ise Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB) ile Ulusal Görüş (İGMG). Almanya’da son seçim sürecinde de DİTİB ve Ulusal Görüş kendilerine bağlı mescitlerde iktidar lehine propaganda yapıldığı tezleriyle gündeme geldi.
DİTİB seçim sürecinde iktidar lehine propagandaya hizmet edildiği istikametindeki suçlamaları geri çeviriyor. Dernek idaresi, seçmenlerin oy kullanma noktalarına götürülmesi için organize edilen otobüs seferlerinin DİTİB’e bağlı dernek ya da mescitlerin önü yahut yakınından kaldırılması konusunda DİTİB’in hiçbir rol oynamadığını belirtiyor. Kimi mescitlerde imamların AKP iktidarı lehine propaganda yaptığı tarafındaki tenkitler konusunda ise DİTİB bir açıklama yapmadı.
DİTİB’e bağlı bin kadar mescitte misyon yapan imamların neredeyse tamamı Ankara tarafından görevlendiriliyor. Memur statüsündeler ve maaşlarını Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan alıyorlar.
Tarım Bakanı Cem Özdemir geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Ankara’dan Almanya’ya gönderilecek yeni kuşak imamların daha “milliyetçi” ve “gerici” olmasından duyduğu kaygıyı lisana getirdi. Özdemir, önümüzdeki periyot gelecek bu imamların Almanya’daki genç nesiller üzerindeki mümkün tesirinin de tartışmaya açılması gerektiğini savunuyor. Son seçimler öncesinde Cumhur İttifakı’nın genişlemesi ve Yeniden Refah Partisi ve HÜDA-PAR üzere muhafazakâr, İslamcı ya da Yahudi düşmanı görüşleri savunan partilerin eklenmesiyle Almanya’da da bu taraftaki telaşların arttığına dikkat çekiyor.
BOZAY: ALMAN HÜKÜMETİNE DÜŞEN GÖREV
Radikalleşme Araştırmaları ve Tedbire Merkezi uzmanlarından Prof. Kemal Bozay, Almanya’da yaşayan Türkiye kökenli gençlerin Ankara’nın tesiri altına girmesinin engellenmesi için buradaki milliyetçi, İslamcı ya da Yahudi düşmanı dernek ve kuruluşların geri püskürtülmesi gerektiği görüşünde. AKP’nin yurt dışında yaşayan Türkiye kökenlilere yönelik siyasetin kıymetine çok erken farkına vardığını hatırlatan Bozay, “Bu bağlamda Türkiye kökenli toplumu kazanmak için stratejik bir konsept geliştirdi” diyor.
Buradaki Türkiye kökenli gençler için de Alman hükümetinin adım atması gerektiğini ve gençlerin Alman siyaseti ve toplumuna mümkün olduğunca erken yaşta iştirakini sağlamak için gerekli şartları yaratması gerektiğini söyleyen Bozay, “Almanya’da Türkiye kökenli gençleri kucaklayan ve toplumsal yapılara iştirakini sağlayacak daha etkin siyasetlere muhtaçlığımız var” diye konuşuyor. (DW Türkçe)