Eskişehir Yeşil Sakarya Yaş Zerzevat ve Meyve Üreticiler Birliği Lideri Süleyman Buluşan, planlı üretim, planlı pazar ve üreticiye dayanak daveti yaparak “Evdeki elektriğe yüzde 38 artırım yapabilirsin. Lakin tarladaki elektriğe yüzde 38 yaptığında üretim zorlaşacak. Üretici geçen ay 10 bin lira elektrik faturası öderken bu ay 30 bin liraya yakın fatura ediyor” dedi.
Eskişehir Yeşil Sakarya Yaş Zerzevat ve Meyve Üreticiler Birliği Lideri Süleyman Buluşan, üreticilerin yaşadığı dertleri anlattı. Tarlada çalıştıracak personel bulmakta zorlandıklarını söyleyen Buluşan, planlı üretim ve pazarın kıymetine dikkat çekerek girdi maliyetlerinden kaygı yandı. Tarlada kullanılan elektriğe artırım yapılmaması gerektiğini belirten Buluşan, art geriye yapılan artırımların üretimi düşürdüğünü söz etti.
“İnsanlar tarıma özendirilmeli”
İnsanların ziraî üretim yapmaya özendirilmesi gerektiğini söyleyen Buluşan, “Üreticimizin derdi hiçbir vakit için bitmez, bitmiyor. Doğal ki bunun sebepleri çok. Birincisi sebep emekçi. Çalışma azmimiz kalmadı. O denli ki artık yerli personel bulunmaz hale geldi. Ancak bu bu türlü olmamalı. Zira biz evvelce mahallede çıktığımız vakitler şayet bir bayan çalışmaya çıktığında yanına kızını yahut gelinini alır gelirdi. Artık ne kız kaldı ne gelin kaldı ne de kendisi kaldı. Artık biz son kuşağız diyebiliriz bu hususta. O yüzden tarımda o denli bir özveri yapmamız lazım ki hem tarımı özendirmemiz için tarıma muhtaçlık var. Tarım olmazsa hiçbir şey olmaz. Bir siyaset uygulanması lazım, bir proje yapılması lazım. İnsanları tarıma özendirmemiz gerekiyor” diye konuştu.
“Tarımda enflasyon yüzde 200”
Türkiye’de yüzde 50 enflasyon varsa ziraî üretimde bunun yüzde 200’e çıktığını belirten Buluşan, “Bunun yanında olağan ki ülkede bir enflasyon belası var. Lakin tarımda bizim o denli bir enflasyon belamız var ki Türkiye’de yüzde 50 enflasyon var denirken biz de yüzde 150, yüzde 200 diyebilirsiniz. Aldığımız bir ilaç bir yıl evvel 800 lira iken şu anda bin 500 lira. Her şey üçe katlanmış durumda” formunda konuştu.
“Üretici için en büyük külfet eseri pazarlayamaması”
“Üretici için en büyük düşünce eseri pazarlayamaması” diyen Buluşan, konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
“Buradaki en büyük düşünce Tarım Bakanlığı’nın ve Ticaret Bakanlığı’nın ivedilikle hal yasasını çıkarıp üreticiyi kendi malını satmaya mahkum etmemeliler. Zira üretici tarlada tüccarı bekliyor. Gelmiyor. Hallere gönderiyor. Maliyetler iki misli, üç misli. Şu anda bir dolma biberi İstanbul haline gönderdiğiniz vakit o dolma biberin yarısı gidiyor. Fidesi farklı kıymetli, personelliği farklı değerli. Şu görmüş olduğunuz biber tarlası 3- 4 dönüm. 200 milyon civarında maliyeti var. Ki biz buradan para kazanacağız. O yüzden üreticinin her türlü problemi, üretim kasveti, pazar derdi. Biz daima söylüyoruz planlı üretim, planlı pazar. Bu olmadığı takdirde bu hangi eser olursa olsun bir yıl değerli yeriz, sonraki yıl ucuz yeriz. Neden? Üreticinin bir noktada ne yapacağını bilmediği için bu yıl para yapan sonraki yıl yükleniyor. Bu yıl o denli bir yıl oldu. Geçtiğimiz yıl bütün eserler para yaptı. Bunun sebebi de şuydu: Pandemi devri geçirdik. Üretici tarlaya çıkamadı. Gerisinden iklimler çok değişti. İklim değişikliğinden ötürü çok sıcaklar yaşadık. Bu sene de bunun bolluğunu yaşadık. Üretici geçen yıl para yaptığı için kendisini tarlaya verdi ve bu sefer eserler de hoş oldu. Bu sefer de pazar olmadı. O denli bir şey ki bir dilim karpuzu yiyemiyoruz diyen beşerler şu an karpuz yemiyor.”
“Geçen ay 10 bin lira olan elektrik faturası bu ay 30 bin lira”
Tarımsal üretimde elektriğe yapılan artırımın yanlış olduğunu söyleyen Buluşan, “Biz tek sorunumuz girdilerimizin değerli olması. Örneğin evimdeki elektriği kullanıyorum. Benim evimdeki elektriğe yüzde 38 artırım yapabilirsin. Lakin tarladaki elektriğe yüzde 38 yaptığın anda benim üretimim zorlaşacak. Geçen ay 10 bin lira elektrik faturası öderken bu ay 30 bin liraya yakın fatura ediyor. Bu parayı da esasen mal para yapmadığı için üretici bulamıyor. Bizim için çok kıymetli olan zirai girdiler. Devletin takviye vereceği yerler buralar” formunda konuştu.
“Üretimi bırakıp oburunun yanında çalışmaya başlayan çok”
Üretimi bırakan insanların olduğunu vurgulayan Buluşan, “Geçtiğimiz yıllara baktığımız vakitler üretimi bırakıp da bir diğerinin yanında çalışmaya başlayan arkadaşımız çok. Bunun sebebi büsbütün zirai girdiler. Bütün maliyetler çok yüksek. 10 dönüm yeri yapacak kişi 300- 400 bin lira parayı toprağa gömecek de ondan sonra kazanacak. Aslında yok. Bunun üretim yapma bahtı var mı? Yok” sözlerini kullandı.
“Üretmeseydik enflasyon düşmezdi”
“Üretmeseydik enflasyon düşmezdi” diyen Buluşan, “Kayıt altı, planlı üretim, planlı pazar. Planlı üretim yapmadığımız takdirde kuru soğanı bu yıl ucuz, bir daha ki sene değerli yeriz. Siyaset olarak kimisi ıspanak şu para olur mu yahut enflasyon düşürüyor diyor. Enflasyonu düşüren biziz. 50 liradan 10 liraya düşüren biberi biziz. Üretim yani. Üretmeseydik bu düşmeyecekti. Ne olursa olsun üreticiye sahip çıkılmalı, dayanak olunmalı. Biz sadaka istemiyoruz. Havadan para verilsin istemiyoruz. Ben direkt gelir takviyesine karşıyım. Buna gerçek üretici de karşı. Buna kim karşı değil? Tarla sahipleri karşı değil. Ben biberi üretiyorsam, bibere nazaran dayanak alayım. Bu maydanozu üretiyorsam ona nazaran takviye alayım. Takviye de şu: Ben maliyetinin altında satarsam o vakit dayanak ver bana. Üretimi durdurmamak için dayanak olması lazım” dedi.
“Ticaret yapanın bütün yükü üreticinin üzerinde”
Buluşan, konuşmasını şu formda sürdürdü:
“Biz bir an önce tarıma el atmalıyız. Tarım Bakanlığı’nın çok hoş dayanakları var. Ama Tarım Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı ortak çalışması lazım. Tarım Bakanı şunu görsün: Ticaret yapanın bütün yükü üreticinin üzerinde. Bunun nakliyesini ben ödüyorum, mazot parasını, hamaliyesini ben ödüyorum. İstanbul’a hale varıyor. Orada malı indiren adamın parasını da benden kesiyor. Karşıdaki esnafa alıp satmak düşüyor. Üretici bunu nasıl taşısın? Hal yasası değişmeli ki üretici maliyetsiz, masrafsız üretsin. Artık bu işleri üretici birlikleri, ziraat odaları yapmalı. Ziraat odalarına misyon verilmeli. Bugün tarım ilçe müdürlüklerinin yapması gereken bir şey var. Eğitim ve kontrol. ÇKS verip de evrak çıkarıp da biz üreticiyi belgeledik değil; üreticiyi eğitmek, denetim altına almak. Tarım ilçe müdürlüğünün misyonları bu olmalı.” (ANKA)