ABD’de ekonomik aktivitenin öngörülünden daha sert yavaşlayabileceği tasası satış baskısının derinleşmesine neden oluyor.
Ülkede açıklanan istihdam raporundaki dataların resesyon tasasını artırması sonrasında geçen hafta global piyasalarda görülen satış yüklü seyrin yeni haftada da devam ettiği görülüyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) çarşamba günkü toplantısında siyaset faizini sabit bırakırken eylül toplantısı için faiz indirim sinyali verse de, geçen hafta boyunca açıklanan dataların resesyon telaşını beslemeye devam etmesi risk algısının değerli derecede yükselmesine neden oldu.
ABD’de açıklanan datalara nazaran tarım dışı istihdam 114 binle beklentilerin hayli altında artarken, haziran ayındaki 206 binlik tarım dışı istihdam verisi de 179 bine revize edildi.
Ülkede saatlik çıkarlar yüzde 0,2 ile öngörülerin altında yükselirken, işsizlik oranı da yüzde 4,3’le Ekim 2021’den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.
İstihdam datalarının akabinde Fed yetkililerinden de birinci değerlendirmeler geldi. Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, Fed’in bir bilgiye çok reaksiyon vermeyeceğini vurguladı ve bankanın bir sonraki toplantısı öncesinde birçok bilgi geleceğini belirtti. Goolsbee, işsizlik oranının yüzde 4,1’in üzerine çıkmasının, Fed’in cevap vermesi gereken bir durum olduğunu da tabir etti.
Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin de para siyasetinde nasıl reaksiyon verileceğine dair bir karar vermek zorunda kalmadan evvel bir istihdam raporunun daha açıklanacağına dikkati çekti.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in eylülde siyaset faizini 50 baz puan indirme ihtimali yüzde 75’in üzerine çıktı.
Resesyon telaşlarıyla inançlı liman varlıklara olan talep güçlenirken, yüzde 3,72’ye inerek 29 Haziran 2023’ten bu yana en düşük seviyeyi test eden ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi daha sonra yüzde 3,73 düzeylerinde dengelendi.
Dolar endeksi, 102,9 düzeylerine gerilerken, altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 0,3 azalışla 2 bin 435 dolardan alıcı buluyor. Cuma gününü yüzde 3,3 azalışla 77,3 dolardan tamamlayan Brent petrolün varil fiyatı ise şu sıralarda yüzde 1,65 azalışla 76,2 düzeylerinde seyrediyor.
Kripto para piyasalarında da sert düşüşler dikkati çekerken, Bitcoin’in fiyatı yüzde 10’nın üzerinde bedel kaybederek 52 bin 900 dolara geriledi.
Söz konusu gelişmelerle New York Borsası’nda cuma günü Nasdaq endeksi yüzde 2,45, S&P 500 endeksi yüzde 1,84 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,51 geriledi. ABD’de endeks vadeli kontratlar haftaya yüzde 4’e yakın düşüşle başladı.
Avrupa’da da cuma günü satış yüklü bir seyir hakim oldu. Analistler, Avrupa’da, makroekonomik bilgilerden alınan sinyallerin halihazırda ekonomik aktiviteye ait tasaları ve resesyon telaşlarını öne çıkardığını belirterek, ABD’den de benzeri sinyallerin gelmesiyle risk algısının hayli güçlendiğini lisana getirdi.
Söz konusu gelişmelerin akabinde Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) gelecek ay faiz indirmesine kesin gözüyle bakıldığını aktaran analistler, İngiltere Merkez Bankasının (BoE) ise yüzde 50 ihtimalle faiz indirimlerine devam edeceğinin fiyatlandığını bildirdi
İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,31, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,61, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 2,33 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,55 azalış kaydetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar, haftaya da düşüşle başladı.
New York borsasında cuma günü öne çıkan satış yüklü seyrin haftanın birinci süreç gününde Asya hisse piyasalarına taşındığı görülürken, Asya borsalarındaki sert düşüşler dikkati çekti.
ABD’de resesyon kaygısının artması Asya piyasalarında, tarihi bir düşüşün yaşanmasına neden oldu. Japon hisse piyasalarında, düşüş yüzde 10’u aşarken, Güney Kore’de de yüzde 10’a yaklaştı.
Analistler, Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) faiz artırım döngüsünün girmiş olabileceği tarafındaki beklentilerin ABD’deki resesyon kaygılarıyla birleşmesinin akabinde ülke varlıklarına ait risk algınının had safhaya ulaştığını söyledi.
Öte yandan den dolar/yen paritesi 142,2 ile ocak ayından bu yana en düşük seviyeyi test etti.
Analistler, hem BoJ’un şahinleşmesiyle güçlenen yenin, hem de dünyada artan resesyon tasasının ihracatçı Japon şirketlerin performansını olumsuz etkileyebileceği tasasının Japonya hisse piyasalarındaki satış baskısının derinleşmesinde değerli rol oynadığını bildirdi.
Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 12,6 Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 9,4, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,2 kıymet kaybederken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi ise yüzde 0,1 yükseldi.
Nikkei 225 vadeli süreçlerinde de devre kesici çalıştı ve süreçler durduruldu.
Öte yandan bugün açıklanan bilgilere nazaran, Çin’de Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 52,1 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
Yurt içinde cuma günü satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü evvelki kapanışa nazaran günü yüzde 3,01 paha kaybederek 10.473,47 puandan tamamladı.
Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,3 artışla 33,2052’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,2 artışla 33,2840 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde enflasyon, yurt dışında ise Avrupa ve ABD’de açıklanacak hizmet kesimi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ile Avro Bölgesinde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile Sentix yatırımcı inanç endeksinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.450 ve 10.400 puanın takviye, 10.700 puanın direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, temmuz ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 3,51 arttığını iddia ediyor.
Ekonomistlerin temmuz ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına nazaran, bir evvelki ay yüzde 71,60 olan yıllık enflasyonun yüzde 62,23’e ineceği öngörülüyor.
Öte yandan, ekonomistlerin 2024 sonu enflasyon beklentisi temmuzda yüzde 42,20 oldu.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
10.00 Türkiye, temmuz ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
10.00 Türkiye, temmuz ayı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE)
10.55 Almanya, temmuz ayı hizmet sektörü/bileşik PMI
11.00 Avro Bölgesi, temmuz ayı hizmet sektörü/bileşik PMI
11.30 Avro Bölgesi, Ağustos Sentix yatırımcı inanç endeksi
11.30 İngiltere, temmuz ayı hizmet sektörü/bileşik PMI
12.00 Avro Bölgesi, haziran ayı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)
16.45 ABD, temmuz ayı hizmet sektörü/bileşik PMI
17.00 ABD, temmuz ISM Hizmet Kesimi PMI